13 piosenek z treścią

R

Niezwykle rzadko zastanawiamy się, co niesie za sobą treść słuchanej piosenki, jakie były okoliczności jej powstania. Ba, większość z nas kojarzy piosenki z wykonawcami, zapominając o tym, że ktoś napisał jej tekst i skomponował muzykę!

Dlatego dobrze, że od czasu do czasu pojawiają się wydawnictwa, które omawiają okoliczności powstawania niektórych utworów. Niedawno na rynku wydawniczym ukazała się książka Rafała Podrazy 13 historii ukrytych w piosenkach. Kondratowicz. Jak z podtytułu wynika, Autor przedstawia okoliczności powstania utworów napisanych przez Janusza Kondratowicza, którego we wstępie do książki Maria Szabłowska określa obok Wojtka Młynarskiego, Agnieszki Osieckiej, Jeremiego Przybory czy Jonasza Kofty, wielkim poetą piosenki.

Warto przypomnieć, że Janusz Kondratowicz był autorem ponad siedmiuset piosenek, spośród których prawie dwieście weszło do kanonu polskiej muzyki rozrywkowej. Nie będę wymieniał ich tytułów, bo łatwo je znaleźć. Niektóre z nich słyszymy obok siebie, nie zdając sobie sprawy, że słyszymy teksty Kondratowicza.

13 historii... - okładka/ fot. Roman Soroczyński
13 historii… – okładka/ fot. Roman Soroczyński

Zadania przypomnienia niektórych z nich podjął się Rafał Podraza – pochodzący z Dolnego Śląska, ale teraz utożsamiany ze Szczecinem, dziennikarz, poeta, autor tekstów piosenek. Debiutował, mając… siedem lat, cyklem wierszy Milioner. Nic dziwnego: wszak jest ciotecznym wnukiem Magdaleny Samozwaniec. Jego książki: Magdalena, córka Kossaka. Wspomnienia o Magdalenie Samozwaniec i Wojciech Kossak przyczyniły się do renesansu twórczości ciotecznej babki. W środowisku literackim jest uznawany za specjalistę od rodziny Kossaków, ale pisze też o bigbicie. Spod jego pióra wyszła pierwsza biografia królowej twista, Helena Majdaniec. Jutro będzie dobry dzień. Warto tu wymienić również wywiad-rzekę z Januszem Kondratowiczem Wieczór nad rzeką zdarzeń oraz książkę Anna Jantar. Ikona z przypadku? Mało tego: jest również autorem książek o tematyce sportowej, wśród których znalazła się Kłobukowska. Przerwany bieg – książka dotycząca spraw, o których Rafał Podraza powiedział: – Oto historia, która do dzisiaj nie doczekała się sprawiedliwego finału. Był pomysłodawcą i dyrektorem artystycznym Ogólnopolskiego Festiwalu Piosenki im. Anny Jantar we Wrześni. Jest współorganizatorem Zjazdu Młodych Gwiazd – konkursu wokalnego dla dzieci do lat 18, którego celem jest popularyzacja polskiej piosenki. W magazynie „Prestiż” prowadzi autorską rubrykę Prestiżowe Książki, w której prezentuje najciekawsze, jego zdaniem, książki. Publikuje również w tygodniku „Na żywo”, zaś ostatnio zrealizował słuchowisko radiowe Cyrograf. Historia z życia Heleny Majdaniec.

Wieczór nad rzeką zdarzeń - okładka/fot. Roman Soroczyński
Wieczór nad rzeką zdarzeń – okładka/fot. Roman Soroczyński

Nie słuchałem jeszcze tego nagrania, ale domyślam się, że słuchowisko jest związane z jedną z piosenek opisywanych w 13 historiach…: została ona napisana specjalnie dla Heleny Majdaniec, jednak trafiła do innych wykonawców. Dlaczego? O tym można przeczytać w książce, a i zapewne posłuchać w wyżej wymienionym nagraniu. Wracając do piosenki Za nami miłość (bo to o niej mowa), nie trzeba mieć specjalnego słuchu, by rozpoznać, że melodia pochodzi z filmu „Ojciec Chrzestny”, do którego muzykę skomponował Nino Rota. Nawet pewien zespół discopolowy nie zdołał tego zmienić ani zepsuć!

Każda z trzynastu piosenek – to oddzielna historia. Za każdą kryją się ludzkie przeżycia, emocje, słabości i kariery. Ot, choćby tekst piosenki Hej sobótka, sobótka (muzyka – Ryszard Poznakowski) został zainspirowany piknikiem, podczas którego Janusz Kondratowicz omal nie zatonął. Jak się łatwo domyślić, z wodą jest związany również utwór 10 w skali Beauforta. Ale nie wiedziałem, że nawiązuje on do żeglarskiej pasji Krzysztofa Klenczona – autora muzyki. Chyba nikt nie przewidywał z kolei, że z powodu napisanej w 1967 roku, a skomponowanej przez Ryszarda Poznakowskiego, piosenki Trzynastego autor tekstu może mieć problemy ćwierć wieku później: po 13 grudnia 1981 roku. Nie wszyscy wykonawcy byli przekonani do proponowanych utworów. Na przykład Wojciech Gąssowski miał początkowo sceptyczny stosunek do piosenki Zielone wzgórza nad Soliną, napisanej do muzyki Czesława Grudzińskiego. Nie przypuszczał wówczas, że dzięki temu utworowi uzyska dużą popularność, a nawet tytuł honorowego obywatela Soliny. Bardzo wzruszająca historia wiąże się z utworem Ty, który wszystko wiesz. Dotyczył on okresu, w którym znakomitemu tekściarzowi w Polsce groziło bezrobocie. Ale Janusz Kondratowicz poradził sobie, zaś piosenka z muzyką Marka Stefankiewicza weszła do stałego repertuaru Haliny Frąckowiak, która zaśpiewała ją na pogrzebie autora tekstu..

Książka 13 historii ukrytych w piosenkach. Kondratowicz została wydana w niemal kieszonkowym formacie 16×15 cm. Można zatem zabrać ją do plecaka czy torebki, gdzie nie zajmie dużo miejsca. Brakuje mi w niej jednego: tekstów omawianych utworów. Chyba jednak rozumiem Autora: chciałby On zainspirować P.T. Czytelników, aby sami sięgnęli do ponadczasowych treści piosenek i posłuchali, jak wykonywali oraz wykonują różni artyści. Zachęcam zatem do lektury, a sam zaczynam poszukiwania płyt, które zawierałyby utwory napisane przez Janusza Kondratowicza.

 

Rafał Podraza, 13 historii ukrytych w piosenkach. Kondratowicz

Redakcja, korekta: Katarzyna Stróżyk

Wstęp: Maria Szabłowska

Opracowanie graficzne serii: Marcin Błądziński

Okładka: Marcin Błądziński

Wydawca: Wydawnictwo hogben na zlecenie Oficyny R, Szczecin 2020

ISBN 978-83-60397-48-0


    Leave a comment
    Your email address will not be published. Required fields are marked *