Polskie piosenkarki w Paryżu

R

Paryż jest nazywany centrum polskiej muzyki. Robił tu karierę Fryderyk Chopin. Występowali między innymi: Karol Szymanowski, Artur Rubinstein, Bronisław Huberman, Ignacy Jan Paderewski, Wanda Landowska. Dyrygował Emil Młynarski. Studiowali: Henryk Wieniawski, Wojciech Kilar, Zygmunt Krauze i wielu innych. Ba, w 1926 roku powstało nawet Stowarzyszenie Młodych Muzyków Polskich w Paryżu, do którego należeli między innymi: Piotr Perkowski, Grażyna Bacewicz, Jerzy Fitelberg i Michał Spisak.

Nic dziwnego zatem, że doskonale w Paryżu czuły się polskie piosenkarki, jak choćby Ewa Demarczyk, Helena Majdaniec czy Irena Jarocka. O dwóch ostatnich opowiadają książki, które – na zlecenie na zlecenie Oficyny R – zostały opublikowane przez Wydawnictwo hogben. Obie książki mają tę samą konwencję. Ich autorzy dotarli do osób, które miały okazję bliżej poznać nasze gwiazdy podczas ich pobytu w Paryżu. Publikacje zawierają różne, pochodzące z prywatnych zbiorów, zdjęcia piosenkarek. Część z nich w ogóle nie była do tej pory publikowana, co znacznie podnosi wartość obydwu zbiorów.

Autorem pierwszej, zatytułowanej Mój Paryż. Śladami Heleny Majdaniec, jest Rafał Podraza. Miałem już okazję wspominać tego autora (zob. https://heroldtargowka.pl/13-piosenek-z-trescia/). Zatem przypomnę tylko, że cioteczny wnuk Magdaleny Samozwaniec debiutował, mając… siedem lat, cyklem wierszy Milioner. Nazywany jest „panem od starej piosenki”, specjalistą od Kossaków, ale jednocześnie zajmuje się popularyzowaniem całkiem współczesnych gwiazd polskiej piosenki. Jedną z nich jest Helena Majdaniec. Spod jego pióra wyszła pierwsza biografia królowej twista, Helena Majdaniec. Jutro będzie dobry dzień. Zrealizował również słuchowisko radiowe Cyrograf. Historia z życia Heleny Majdaniec.

Rafał Podraza dotarł do Tadeusza Klimowskiego, Tadeusza Stolarskiego, Tomasza Raczka, Doroty Zamolskiej i Andrzeja Babińskiego. Wykorzystał również wspomnienia samej Heleny Majdaniec. Jak powiedział Tomasz Raczek, w Paryżu znalazła ona…

… swoje miejsce. Tu cenili ją najprawdziwiej, tu zawsze była pewna, że strumienie szampana leją się tylko dla niej. Dlatego niechętnie korzysta z ofert występów za Atlantykiem. Wybrała Paryż.

Wspaniałym uzupełnieniem zbioru jest płyta z kilkoma piosenkami, które Helena Majdaniec zaśpiewała po francusku. Jedną z nich jest utwór La gospoda, czyli… Jadą wozy kolorowe,  skomponowane przez Stefana Rembowskiego (polskie słowa: Jerzy Ficowski).

Helena Majdaniec - okładka książki/ fot. Roman Soroczyński_AJ
Helena Majdaniec – okładka książki/ fot. Roman Soroczyński_AJ
  • Rafał Podraza, Mój Paryż. Śladami Heleny Majdaniec
  • Korekta: Róża Czerniawska-Karcz
  • Przygotowanie zdjęć do publikacji: Artur Piskała, Aleksandra Mac
  • Zdjęcia pochodzą z prywatnego archiwum Małgorzaty Majdaniec
  • Wydawca: Wydawnictwo hogben na zlecenie Oficyny R, Szczecin 2021
  • ISBN 978-83-60397-57-2

W omawianej powyżej książce Tadeusz Klimowski mówi o Helenie Majdaniec:

To dzięki niej swoje pierwsze kontrakty podpisał duet fortepianowy Marek i Wacek. To także ona wzięła pod swoje skrzydła Irenę Jarocką, kiedy ta zjawiła się w Paryżu.

W ten oto sposób przeszliśmy do drugiej z omawianych pozycji, zatytułowanej Mój Paryż. Śladami Ireny Jarockiej, której autorką jest Mariola Pryzwan.

Irena Jarocka otrzymała stypendium Polskiej Agencji Artystycznej Pagart i miała przebywać na nim przez cztery miesiące. Została w Paryżu na… cztery lata. Słynna piosenkarka wspomina na stronach publikacji:

Był to dla mnie trudny, ale jednocześnie wspaniały i niezwykły okres. Postarzył mnie psychicznie, lecz dzięki temu poczułam i zobaczyłam to, co działo się wokół mnie. Dał mi siłę, uwrażliwił na nieszczęście i rozszerzył horyzonty. Właśnie w Paryżu odnalazłam własny styl w piosence i wyrobiłam w sobie samodyscyplinę, która niejednokrotnie potem ułatwiła mi życie.

Mariola Pryzwan ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Warszawskim, a następnie studia podyplomowe z bibliotekoznawstwa w Wyższej Szkole Społeczno-Ekonomicznej w Gdańsku. Pracuje w Pedagogicznej Bibliotece Wojewódzkiej im. Komisji Edukacji Narodowej w Warszawie. Działa w Towarzystwie Nauczycieli Bibliotekarzy Szkół Polskich oraz w Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich. Ze wspomnień złożyła biografie m.in. Anny German, Zbigniewa Cybulskiego, Haliny Poświatowskiej, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej, Władysława Broniewskiego, Marii Dąbrowskiej, Marii Kownackiej, Anny Jantar; z wypowiedzi samych bohaterów książki: Anna German o sobie i Cybulski o sobie.

Do książki Paryż. Śladami Ireny Jarockiej – oprócz zdjęć z niepublikowanych sesji fotograficznych i płyty z kilkoma piosenkami zaśpiewanymi przez Irenę Jarocką po francusku – Mariola Pryzwan dołożyła fragmenty wspomnień Jana Kalaty, Barbary Szybowskiej-Tessé i Mariana Zacharewicza.

Irena Jarocka okładka książki/ fot. Roman Soroczyński_AJ
Irena Jarocka okładka książki/ fot. Roman Soroczyński_AJ

Z wielką przyjemnością przeczytałem stosunkowo obszerny fragment wspomnień samej Ireny Jarockiej. Jak się okazuje, nie miała ona zbyt łatwego życia w Paryżu: a to kłopoty z nie do końca uczciwym producentem, a to problemy zdrowotne czy wreszcie tęsknota za Polską. Jednak w końcowej części napisała:

Zakochałam się w piosence francuskiej i jestem jej wierna do dziś, ale wybrałam Polskę i czas pokazał, że był to najwłaściwszy z wyborów. Gdzie indziej miałabym taką cudowną, oddaną mi publiczność?

No właśnie! Wynika z tego, że – na szczęście – nie wszyscy Polacy słuchają disco polo!

  • Mariola Pryzwan, Mój Paryż. Śladami Ireny Jarockiej
  • Opracowanie redakcyjne i korekta: Zespół
  • Przygotowanie zdjęć do publikacji: Artur Piskała, Aleksandra Mac, Maciej Łysakowski
  • Zdjęcia pochodzą z prywatnego archiwum Michała Sobolewskiego
  • Wydawca: Wydawnictwo hogben na zlecenie Oficyny R, Szczecin 2021
  • ISBN 978-83-60397-58-9

    Leave a comment
    Your email address will not be published. Required fields are marked *