Ukazała się kolejna publikacja na temat okoliczności tworzenia pewnych piosenek. Książkę prezentuje Roman Soroczyński.

Dwa lata temu ukazała się książka poświęcona utworom poety polskiej piosenki, Janusza Kondratowicza. Miałem wówczas przyjemność napisania kilku słów o tej publikacji (zob. https://heroldtargowka.pl/13-piosenek-z-trescia/).

Tym razem autor książki, Rafał Podraza, zajął się utworami tworzonymi przez różnych autorów i kompozytorów. Mają one jednak jeden wspólny mianownik: śpiewała je jedna z największych gwiazd polskiej piosenki, Irena Jarocka.

Chyba trzynastka jest ulubioną liczbą Rafała Podrazy. Skąd taki wniosek? Otóż, omawiana publikacja, 13 historii ukrytych w piosenkach. Jarocka, jest kolejnym zbiorem trzynastu opowieści, wydanych przez szczecińskiego autora. W 2014 roku ukazała się książka Rozmowy o zmierzchu, na stronach której znalazły się zapisy rozmów z… trzynastoma zasłużonymi ludźmi polskiego sportu, filmu i muzyki. O książce omawiającej utwory Janusza Kondratowicza już wspomniałem.

Warto w tym miejscu nadmienić, że Rafał Podraza jest autorem wszechstronnym. Przyczynił się do renesansu twórczości ciotecznej babki, Magdaleny Samozwaniec (Magdalena, córka Kossaka. Wspomnienia o Magdalenie Samozwaniec i Wojciech Kossak). Popularyzuje osiągnięcia królowej twista, Heleny Majdaniec książki Helena Majdaniec. Jutro będzie dobry dzień i Mój Paryż. Śladami Heleny Majdaniec oraz słuchowisko radiowe Cyrograf. Historia z życia Heleny Majdaniec). Opublikował również wywiad-rzekę z Januszem Kondratowiczem Wieczór nad rzeką zdarzeń oraz książkę Anna Jantar. Ikona z przypadku? Zajął się również tematyką sportową, której efektem była między innymi książka Kłobukowska. Przerwany bieg. Interesujące są także inne sfery działalności Rafała Podrazy: Ogólnopolski Festiwal Piosenki im. Anny Jantar we Wrześni, Zjazd Młodych Gwiazd – konkurs wokalny dla dzieci do lat 18, publikacje w tygodniku „Na żywo” oraz w magazynie „Prestiż”. Śmiało można o nim powiedzieć: „Człowiek – orkiestra”.

Książka 13 historii ukrytych w piosenkach. Jarocka jest doskonałą okazją do przypomnienia sylwetki Ireny Jarockiej, od śmierci której (12 stycznia 2012 roku) minęło już dziesięć lat. Co ciekawe, mimo że piosenki były pisane przez różnych twórców, zawierają wiele historii z jej życia. Piosenkarka miała specyficzny stosunek do upływającego czasu, o czym we wstępie napisała Maria Szabłowska:

– Nazywałam ją „Irenka, to było wczoraj”, (…) Mówiła na przykład: – To już trzydzieści lat minęło od premiery „Motylem jestem”? Niemożliwe, przecież to było wczoraj.

Po latach Maria Szabłowska, zapraszając Irenę Jarocką do znakomitej Wideoteki Dorosłego Człowieka, poprosiła, żeby artystka przywiozła jeansową sukienkę z tego filmu:

– Pół godziny przed emisją na żywo, zapukałam do garderoby, żeby sprawdzić, czy sukienka pasuje. – Jeszcze nie  mierzyłam – odpowiedziała. Ale Marysiu, dlaczego miałaby nie pasować, przecież to było wczoraj, a wczoraj leżała jak ulał!

Rafał Podraza również prezentuje mnóstwo ciekawych historii dotyczących Ireny Jarockiej. Rozmawia z twórcami piosenek i przyjaciółmi Pani Ireny, korzysta z pomocy specjalistek od Ireny Jarockiej: fotografki Renaty Pajchel i biografki Marioli Pryzwan.

Cytuje fragmenty jej autobiografii oraz anegdoty związane z niektórymi piosenkami. Na przykład autor tekstu piosenki Gondolierzy znad Wisły, Krzysztof Dzikowski, wspomina treść jednej z kartek oddających głos na tę piosenkę w plebiscycie radiowym:

– Szanowna redakcjo, najbardziej podobała mi się piosenka o Jerzym Gondolu znad Wisły – oddaję na nią swój głos.

Waldemar Kocoń powiedział, że Kocha się raz – to piosenka z kluczem. I takich „kluczy” jest mnóstwo. Ponieważ książka jest prezentowana jako zbiór gawęd, prezentowanych wcześniej na łamach tygodnika „Na żywo”, pewne historie powtarzają się. Jednak autor przedstawia te same zdarzenia poprzez pryzmat wspomnień różnych ludzi. W ten sposób Czytelnik ma szansę na utrwalenie ich w swojej pamięci.

Wśród prezentowanych utworów są piosenki niezwykle popularne: oprócz wspomnianych wyżej, można tu wymienić choćby Wymyśliłam Cię, Być narzeczoną twą czy  Motylem jestem. Osobiście mam wielki sentyment do piosenki Odpływają kawiarenki, której słuchałem w 1976 roku, w autokarze wiozącym uczestników obozu harcerskiego z Chyżnego do Stargardu (jeszcze Szczecińskiego).

Warto również zwrócić uwagę na piosenki trochę mniej kojarzone z Ireną Jarocką, jak choćby Balladę dla maluszka, której autorem jest Janusz Przeorek. Adresatem tego utworu uczyniła swojego wnuka, któremu – niestety – nie zdążyła go zanucić. Równie symboliczna jest piosenka Połoniny niebieskie:

– Gdy nie zostanie po mnie nic/ Oprócz pożółkłych fotografii/ Błękitny mnie przywita świt/ W miejscu co nie ma go na mapie.

Na szczęście po Irenie Jarockiej pozostało znacznie więcej, niż pożółkłe fotografie: płyty z nagranymi piosenkami, jej wspomnienia oraz książki biograficzne. Szkoda tylko, że do opisywanej przeze mnie książki – z różnych względów – nie dołączono płyty z piosenkami, które śpiewała jej bohaterka.

• Rafał Podraza, 13 historii ukrytych w piosenkach. Jarocka
• Redakcja, korekta: Zespół
• Wstęp: Maria Szabłowska
• Zdjęcia: Renata Pajchel
• Wydawca: Wydawnictwo printshop na zlecenie Oficyny R, Szczecin 2022
• ISBN 978-83-60397-62-6