Dwa wyrazy a wiele znaczeń. Skarpa Warszawska wiąże się z geografią i kulturą, o czym wspomina Roman Soroczyński.

Często używamy różnych nazw, nie zastanawiając się, skąd się one biorą. Też tak mam! Nie twierdzę, że etymologia jest mi całkiem obca, ale…

Ktoś zapyta, skąd się wzięły moje dzisiejsze rozważania. Otóż dotarła do mnie wiadomość, że Wydawnictwo Skarpa Warszawska świętuje swoje dziesięciolecie. Kiedy zacząłem szukać pełniejszych informacji, okazało się, że wyrażenie „Skarpa Warszawska” ma aż trzy znaczenia!

Geograficzna czy przyrodnicza Skarpa Warszawska oznacza stosunkowo wysoki nasyp, ukształtowany w sposób naturalny na terenie dzisiejszej Warszawy, wzdłuż zachodniego brzegu Wisły.

Nazwa „Skarpa Warszawska” weszła też do świata kultury. Najpierw było to czasopismo, którego pierwszy numer ukazał się 21 października 1945 roku. Zajmowało się ono wszelakimi sprawami miasta. Rok później, też w październiku, zostało ono przekształcone w „Stolicę”. Ale nie zapomniano tej tradycji. Już w XXI wieku uczeń liceum, Rafał Bielski, zaczął kolekcjonować stare karty pocztowe przedstawiające przedwojenne widoki Warszawy. Gdy kolekcja urosła, powstał pomysł na przygotowanie z niej publikacji książkowej w formie albumu. Sukces książki spowodował, że autor zaczął myśleć o publikacjach w sposób bardziej profesjonalny. Po zawarciu w 2011 roku znajomości z wybitną varsavianistką, śp. Panią Danutą Szmit-Zawieruchą w głowach obojga miłośników stolicy zrodził się pomysł założenia wydawnictwa i kontynuacji powojennego magazynu. I tak 10 lat temu do rąk warszawiaków trafił pierwszy numer nowej “Skarpy Warszawskiej”.

Dzisiaj Rafał Bielski opowiada:

Od tamtego czasu profil wydawnictwa, również w odpowiedzi na potrzeby rynku, mocno się rozszerzył, ale kwestie warszawskie dalej są dla nas wyjątkowo ważne. To jest nasz fundament, na którym postanowiłem budować szerszą strukturę. Chęć rozwoju spowodowała wejście w inne segmenty, ale misją założycielską, wówczas jedynie naszego magazynu, było to, że chcemy kształcić ludzi, uwrażliwiać i uświadamiać w kwestiach chociażby estetyki, architektury, planowania przestrzennego naszego miasta, które dramatycznie zmieniło się na przestrzeni lat. Widzimy duże zainteresowanie tymi tematami. Warszawiacy chcą wiedzieć więcej o swoim mieście i jego przeszłości. W czasie Powstania Warszawskiego miasto poniosło olbrzymie straty nie tylko w tkance miejskiej, ale przede wszystkim ludzkiej. I to właśnie ten drugi człon, czyli odbudowa człowieka, wydaje mi się kluczowe. Chcemy poniekąd zrekonstruować warszawiaka-człowieka, który będzie tutaj zakorzeniony i poczuje wspólnotę z mieszkańcami miasta.

Wydawnictwo Skarpa Warszawska oferuje publikacje różnego typu – zarówno powieści, jak i czasopisma czy książki historyczne. Nie brakuje także albumów ukazujących Warszawę z dawnych lat. Bo to właśnie Warszawa, jej historia i mieszkańcy są tym, co stanowi przewodnią ideę istnienia tego wydawnictwa. Nakładem tej oficyny ukazały się między innymi: pierwszy polski korpokryminał Spinka autorstwa Katarzyny Kacprzak, Album Utracone miasto. Warszawa wczoraj i dziś Rafała Bielskiego i Jakuba Jastrzębskiego, a także kryminały o podłożu historycznym Honor i Zbrodnia Adama Podlewskiego oraz nominowana do Nagrody Wielkiego Kalibru Warszawianka Idy Żmiejewskiej [nawiasem, widzę, że ukazały się już następne książki tej Autorki – przyp. RS]. Publikują tu również: Jakub Małecki, Karolina Głowacka, Karolina Kopiec, Katarzyna Puzyńska, Łukasz Orbitowski, Małgorzata Rogala, Marta Guzowska, Olga Rudnicka czy Jarosław Molenda, o którego książce pisałem (zob. https://heroldtargowka.pl/nie-czarna-manka/).

Wydawnictwo Skarpa Warszawska systematycznie rozszerza spektrum swoich publikacji. Zajrzyjmy do kilku z nich.

Debiut literacki Ewy Salwin, Blef, zabiera nas w burzliwe czasy dwudziestolecia międzywojennego. Główny bohater powieści – Witold Woronowicz, wysoko postawiony urzędnik Ministerstwa Skarbu – pasjami zbiera pozory i plotki. Na przyjęciu, zorganizowanym z okazji zaręczyn z Pauliną Borkówną, córką wpływowego sędziego, Woronowicz dowiaduje się o domniemanym romansie dziewczyny z paryskim wspólnikiem Borka. Szerzący tę plotkę księgowy Majewski jest bliskim współpracownikiem Witolda. Zapytana o prawdziwość pogłoski narzeczona mdleje, co jeszcze bardziej podsyca podejrzenia Woronowicza. Między Majewskim a Woronowiczem dochodzi do sprzeczki, pada wyzwanie na pojedynek.

Ewa Salwin jest pasjonatką varsavianistyki, historii mody, dwudziestolecia międzywojennego oraz rubryki ogłoszeń drobnych. Blef jest jej debiutancką powieścią, ale już wcześniej w tygodniku „Nowy Napis co Tydzień” ukazało się opowiadanie Za późno…, zaś w styczniu 2023 roku ma ukazać się kolejna książka, zatytułowana Rewia.

Autorka co jakiś czas każe czytelnikom wrócić do tajemnic z przeszłości Witolda. Przyznam, że ich odkrywanie było pasjonujące. Ale nie dlatego, że interesują mnie plotki! Poznanie tych tajemnic pozwala zrozumieć, dlaczego Woronowicz zachowuje się tak, a nie inaczej. I co ciekawe, mimo pewnej gburowatości (nie nazwałbym tego zarozumialstwem) zyskuje on w moich oczach. Może to była maska?

Jego własna broń obróciła się przeciw niemu i celowała mu prosto w pierś… (…) Nadszedł dzień, w którym ktoś znalazł klucz do jego własnego strachu, sam o tym nie wiedząc.

Dodatkowym walorem książki są malownicze opisy Warszawy i ówczesnych zwyczajów. Nie znam dokładnie rozkładu ulic przedwojennej stolicy, ale opisy kilku miejsc pokrywają się z moją wiedzą. Mam zatem prawo przypuszczać, że Ewa Salwin doskonale rozpoznała topografię miasta z tamtych czasów.

Zaskoczyło mnie zakończenie powieści, ale… o tym może przekonać się każda osoba, która ją przeczyta. Zapewniam, że warto i już nastawiam się na przeczytanie następnej książki tej autorki!

• Ewa Salwin, Blef
• Redakcja: Paweł Wielopolski
• Korekta: Bożena Sigismund
• Projekt graficzny okładki: Mariusz Banachowicz
• Zdjęcia wykorzystane na okładce: © Darya Komarova/Shutterstock
• Skład i łamanie: Marcin Labus
• Wydawca: Agencja Wydawniczo-Reklamowa Skarpa Warszawska Sp. z o.o., Warszawa 2022
• ISBN 978-83-67343-09-1

Akcja książki Córka rabina Agnieszki Lis toczy się w Radomiu i w okolicach miasta. Katolicki ksiądz, Kazimierz, jest wśród swoich parafian bardzo szanowany. Nie tylko czyni kapłańską posługę, jest także powiernikiem wiernych i zwyczajowo rozstrzyga lokalne konflikty. Stawiany na piedestale – pomagając innym – czuje się osamotniony. Brakuje mu choćby rozmów intelektualnych. Wkrótce między nim a rabinem Chilem nawiązuje się nić porozumienia i przyjaźni. Ich dyskusje są niezwykle interesujące, ale… często bywają zawieszane. Mam wrażenie, że autorka chce zmusić czytelników do dalszych poszukiwań. Ot, choćby stwierdzenie rabina:

Dla mnie katolik i Żyd to taki sam wyznawca Chrystusa. Robimy to tylko inaczej.

Autorka mimochodem przekazuje mnóstwo ciekawostek o życiu i tradycjach wspólnoty żydowskiej. Możemy dowiedzieć się, jak pieczona jest maca, skąd się wzięło święto Chanuki.

Agnieszka Lis pochodzi z Koszalina. Z wykształcenia jest pianistką (Akademia Muzyczna w Warszawie) i dziennikarką (Uniwersytet Warszawski). Po studiach zamieszkała w okolicach Warszawy. W roku 2010 została laureatką, ogłoszonego przez Wydawnictwo Replika, konkursu na najlepsze kobiece opowiadanie erotyczne. Dzięki temu opowiadanie Płomień cedru zostało wydrukowane w antologii Rozkoszne.

Debiutancka powieść, Jutro będzie normalnie, ukazała się w 2011 roku. W tym samym okresie wydała także cykl piętnastu bajek dla kilkulatków zatytułowanych Przygody Pana Parasola. Publikowała w branżowych czasopismach muzycznych – przede wszystkim w „Hi-Fi i Muzyka”, oraz w magazynach „Studio” i „Klasyka”, a także w kwartalniku biznesowym „Marketer+”. Uczy muzyki, gry na fortepianie i – oczywiście – pisze: doliczyłem się ponad dwudziestu powieści jej autorstwa.

Jak na rasową pisarkę przystało, Agnieszka Lis sięga do archiwów i buduje postaci swoich bohaterów na podstawie tego, co tam znalazła, jednocześnie dodając efekty swojej fantazji literackiej. Dzięki temu są to osoby z krwi i kości, które napotykają trudne do przezwyciężenia wyzwania. Jak sobie poradzą?

Wybuch II wojny światowej nie przerywa dopiero co powstałej zażyłości między księdzem a rabinem. Wręcz przeciwnie: zacieśnia i buduje niezwykłą relację. Pewnego dnia Kazimierz zauważa córkę rabina, Rachelę, przechadzającą się po rynku pod rękę z niemieckim żołnierzem… Co to może oznaczać? Jak zwykle, odpowiedź nie jest jednoznaczna. Bowiem temat wiary i tolerancji miesza się z wojennym niebezpieczeństwem. Cóż warte jest człowieczeństwo, gdy każdy dzień może być tym ostatnim? Czy w rzeczywistości pełnej uprzedzeń i lęku jest miejsce na przyjaźń?

• Agnieszka Lis, Córka rabina
• Redakcja: Agnieszka Czapczyk
• Korekta: Janusz Sigismund
• Projekt graficzny okładki: Mariusz Banachowicz
• Zdjęcia wykorzystane na okładce: © Inara Prusakova/Shutterstock
• Skład i łamanie: Marcin Labus
• Wydawca: Agencja Wydawniczo-Reklamowa Skarpa Warszawska Sp. z o.o., Warszawa 2022
• ISBN 978-83-67343-18-3

Jako się rzekło (a raczej napisało), Wydawnictwo Skarpa Warszawska rozszerza spektrum swoich publikacji. Na przykład sięga również po książki wydane za granicą. Przykładem może być Paranoja autorstwa Lisy Jackson. Bohaterka książki, Rachel Gaston, przeżywa wielką traumę. Dwadzieścia lat wcześniej niewinna zabawa nastolatków z jej udziałem przerodziła się w tragedię. Ktoś podmienił naboje w broni. Gdy nagle z ciemności wyłoniła się nieznana postać, Rachel wystrzeliła, by dopiero po chwili odkryć, że był to jej przyrodni brat – Luke. Mimo upływu lat, makabryczne sny nadal paraliżują Rachel. Tym bardziej, że w miasteczku Edgewater są ludzie, którzy uważają, że dwadzieścia lat wcześniej Rachel Gaston popełniła morderstwo i nie została ukarana.

Lisa Jackson (właściwie: Crose Susan Lynn) jest autorką bestsellerowych thrillerów psychologicznych sprzedanych w ponad 30 milionach egzemplarzy. W swoich powieściach łączy nowoczesny romans z thrillerem psychologicznym, jednocześnie wplatając do nich wątek paranormalny. Wymienię tylko kilka tytułów: Bez litości, Bez pamięci, Daj mi szansę, Dwa pocałunki, Intymność, Śmierć na raty. Wielokrotnie zajmowała pierwsze miejsce w zestawieniach „The New York Times”, „USA Today” czy „Publishers Weekly”.

Dwadzieścia lat po tamtym tragicznym wydarzeniu zbliża się szkolny zjazd. Rachel Gaston czuje, że traci rozum. W powietrzu czuje znany tylko jej zapach perfum, ktoś śledzi jej auto i ktoś obserwuje jej dom… Ma prawo się bać, a gdy na jaw wychodzą nowe fakty na temat wypadku sprzed lat, kobieta uzmysławia sobie, że nie ucieknie przed przeszłością. A prawda może okazać się o wiele mroczniejsza, niż najgorsze lęki…

Paranoja jest powieścią, którą cechuje wiele zwrotów akcji. Rachel przypomina sobie zdarzenia sprzed dwudziestu lat, by po chwili zająć się współczesnymi, nie zawsze przyjemnymi sprawami. Giną kolejne osoby. Czy zatem Rachel nie była nieświadomą wykonawczynią zaplanowanej przez kogoś perfidnej zbrodni? Dopiero ostatnie strony powieści przynoszą wyjaśnienie, nie radzę jednak zaglądać tam po wzięciu książki do ręki. Warto przeczytać ją od początku.

• Lisa Jackson, Paranoja
• Tłumaczenie: Agnieszka Kalus
• Redakcja: Monika Orłowska
• Korekta: Janusz Sigismund
• Projekt graficzny okładki: Mariusz Banachowicz
• Zdjęcia na okładce: © Marco/Unsplash
• Skład i łamanie: Marcin Labus
• Wydawca: Agencja Wydawniczo-Reklamowa Skarpa Warszawska Sp. z o.o., Warszawa 2022
• ISBN 978-83-67343-35-0

Niedawno Wydawnictwo Skarpa Warszawska otrzymało dwie nagrody biznesowe – Lwy Biznesu oraz Tuzy Biznesu. Na koncie Skarpy Warszawskiej są także nagrody Klio, nagroda m.st. Warszawy i ZAiKS-u za książki dotyczące historii architektury i historii stolicy. Redakcja strony www.heroldtargowka.pl życzy Wydawnictwu dalszych sukcesów.