Ira Aldridge występował w wielu krajach. Na premierze opowiadającego o nim musicalu Teatru Syrena był Roman Soroczyński.

Amerykański aktor, Ira Frederick Aldridge, żył w XIX wieku. Był pierwszym wielkim czarnym aktorem, znanym w całym świecie. Podejmowały go koronowane głowy w całej Europie. Do tej pory jest  popularny w Stanach Zjednoczonych, o czym świadczy fakt, że obecnie istnieje tam około 70 teatrów jego imienia. Jako pierwszy czarnoskóry grał główne role w tragediach szekspirowskich. Siedmiokrotnie przyjeżdżał na ziemie polskie, ale niewiele osób kojarzy tę postać.  Umarł w Łodzi, tuż przed wystawieniem spektaklu Otello, co zostało upamiętnione tablicą znajdującą się przy ulicy Piotrkowskiej 175.

Wprawdzie tragedie szekspirowskie nie były i nie są musicalami, ale życie aktorów może być kanwą do ich tworzenia. Nic dziwnego zatem, że Ira Aldridge i jego stosunkowo nieznane związki z Polską wywołały zainteresowanie najlepszego nad Wisłą znawcy tego rodzaju formy scenicznej, Jacka Mikołajczyka. W ten oto sposób powstała kolejna oryginalna produkcja warszawskiego Teatru Syrena, zatytułowana Czarny Szekspir.

Lekka musicalowa forma nie oznacza, że spektakl szerokim łukiem omija trudne tematy. Jest wręcz przeciwnie! Czarny Szekspir łączy cechy historyczno-politycznego thrillera, kryminału i bohaterskiego eposu, jest opowieścią o miłości, buncie, a przede wszystkim – o teatrze.

Akcja widowiska toczy się w połowie XIX wieku, w dobie chwiejących się w Europie autorytarnych rządów i buzujących ruchów rewolucyjnych i narodowowyzwoleńczych. Wystarczy iskra, by doprowadzić do ogólnoeuropejskiego wybuchu. Czy wznieci ją Aldridge, rozpalający serca widzów szekspirowskimi rolami? Czy jego występy to część spisku? Czy Szekspir i teatr mogą zmienić świat? I czy światowa rewolucja zacznie się w przemysłowej Łodzi?

Ira Aldridge urodził się w Nowym Jorku, ale niektórzy historycy podają, że urodził się w Senegalu w Afryce jako wnuk wodza plemienia Fulah. Być może taka wersja była przedstawiana przez otoczenie aktora w celach reklamowych. Jacek Mikołajczyk wykorzystał ją, stąd na początku drugiego aktu znaleźliśmy się w Afryce. Moim zdaniem, w ten sposób tok oglądanej akcji został trochę zakłócony, ale widz musi być przygotowany na dygresje i zwroty akcji.

Musical jest teatralną fikcją, fantazją na temat losów Iry Aldridge’a, jednak na scenie pojawiają się postaci znane z historii: Jenny Lind i Taras Szewczenko. Ciekawym pomysłem było połączenie dwóch pań – Emmy Goldman i Mary Shelley – w jedną postać: rewolucjonistkę Emmę Shelley. Jeśli do niezwykłej energii Emmy dodać przepiękną barwę i wspaniałą moc występującej w tej roli Marty Burdynowicz, możemy sobie wyobrazić osobę wręcz wysadzającą scenę w powietrze.

Równie zachwycił mnie głos Przemysława Glapińskiego, który bardzo sugestywnie grał rolę szwarccharakteru.

Skoro napisałem o sugestywności, nie sposób nie wspomnieć wyrazistej kreacji odtwórcy tytułowej roli, Mikołaja Woubisheta: absolwent Akademii Sztuk Teatralnych we Wrocławiu, przez lata związany z tamtejszym Teatrem Muzycznym Capitol, posiada etiopskie korzenie, co znacznie uwiarygadnia postać Iry Aldridge’a.

Jak to w musicalach bywa, duże znaczenie ma muzyka. Jej autor, a zarazem kierownik muzyczny grającego na żywo zespołu, Tomasz Filipczak, znakomicie wywiązał się ze swojej roli. Sądzę, że kilka utworów ma szansę na uzyskanie sporej popularności. Jestem przekonany, że również cały musical Czarny Szekspir będzie miał duże powodzenie – zarówno ze względu na to, co usiłowałem opisać powyżej, jak i na zaskakujący finał.

• Czarny Szekspir – premiera: 4 marca 2023 r., Teatr Syrena
• Libretto, teksty piosenek i reżyseria: Jacek Mikołajczyk
• Muzyka i kierownictwo muzyczne: Tomasz Filipczak
• Choreografia: Jarosław Staniek i Katarzyna Zielonka
• Scenografia: Grzegorz Policiński
• Kostiumy: Katarzyna Adamczyk
• Reżyseria światła: Artur Wytrykus
• Realizacja dźwięku: Jakub Niedźwiedź
• Projekcje: Tomasz Grimm
• Charakteryzacja: Daria Skrzypkowska
• Asystentka reżysera: Beatrycze Łukaszewska
• Kierownictwo produkcji: Iza Natasza Czapska
• Specjalistka ds. produkcji: Zuzanna Miladinović
• Inspicjentki: Monika Bestecka i Marta Skoczek
• Suflerka: Katarzyna Kulik
• Obsada: Mikołaj Woubishet / Anna Terpiłowska / Magdalena Placek-Boryń / Przemysław Glapiński / Marta Burdynowicz / Dominik Ochociński / Marek Grabiniok / Michał Konarski / Beatrycze Łukaszewska / Jacek Pluta / Piotr Siejka / Anna Śmiałek / Marta Walesiak
• Muzycy: Tomasz Filipczak (dyrygentura i instrumenty klawiszowe), Jan Malecha/Aleksander Sucharski (gitary), Paweł Bomert (gitara basowa), Grzegorz Poliszak/Marcin Jahr (perkusja), Wiesław Wysocki/Wiktor Wysocki (saksofony), Piotr „Ziarek” Ziarkiewicz/Szymon Gwóźdź/Alan Turonek (trąbka).