Czy zauważamy, ile osób wokół nas jest samotnych? Dwie książki na ten temat prezentuje Roman Soroczyński.

Niemal dwadzieścia procent społeczeństwa, niezależnie od wieku, odczuwa samotność. Często skazujemy się na nią sami. Zajęcie się własną samotnością w praktyce jest trudne. Oznaczałoby to bowiem przyjęcie do wiadomości, że nas ten problem dotyczy. Przecież wszyscy jesteśmy tacy mocni! Czy tak jest w rzeczywistości? Raczej, a nawet na pewno, nie.

Dlatego należy cieszyć się, że pojawiła się książka Tacy sami. Szczerze o samotności, która jest prawdziwym manifestem przeciwko pladze samotności. Jej autorzy, Pani Prezydentowa Jolanta Kwaśniewska oraz Jakub B. Bączek, postanowili podjąć to trudne wyzwanie i stworzyć dzieło, które nie tylko wytłumaczy samotność, ale także pomoże ją oswoić i pokonać.

Książka jest napisana w formie wywiadów, a właściwie intymnych i pogłębionych rozmów, z dziewięcioma wyjątkowymi postaciami życia publicznego w Polsce. Są to znane osoby ze świata sztuki, kultury, działalności społecznej: Michał Bajor, Siostra Małgorzata Chmielewska, Agnieszka Kobus-Zawojska, Marek Kondrat, Teresa Lipowska, Krystyna Mazurówna, Katarzyna Miller, Andrzej Seweryn i Marta Żmuda-Trzebiatowska.

Każdy z tych wywiadów stanowi zamkniętą całość. Każda z rozmawiających osób inaczej opowiada o samotności, bowiem każdy człowiek inaczej ją przeżywa. Rozmówcy ukazują, że można być samotnym… w tłumie. Z drugiej strony dużo ludzi wokół może być swoistym panaceum na samotność.

Bardzo ciekawie na ten temat mówi Siostra Małgorzata Chmielewska:

Nie narzekam na samotność, za to na jej brak czasami już tak – w sensie tak dosłownym. Ale i wewnętrznie nigdy nie czuję samotna, mimo że obcuję z samotnością naszych podopiecznych.

Pora na przedstawienie autorów publikacji. Chociaż… Jolanty Kwaśniewskiej chyba nie trzeba nikomu przedstawiać. Zatem w skrócie: polska prawniczka, działaczka społeczna, prezenterka telewizyjna oraz prezes zarządu Fundacji Porozumienie bez barier (od 1997 roku), a w latach 1995-2005 Pierwsza dama Rzeczypospolitej Polskiej. Pani Prezydentowa napisała na łamach książki:

Dzięki działaniom w ramach programu Oswajanie Starości i odbywaniu setek spotkań z seniorami mam świadomość, z jakimi problemami borykają się na co dzień. A tym, co doskwiera im najbardziej, jest samotność. Cierpią na nią jednak i 8-, i 18-, i 80-latkowie. Samotność, która ma wiele wymiarów, o czym mówią bohaterowie naszej książki. Dajemy ją Państwu, bo wierzymy, że każda forma działania, która służy zastanowieniu się nad własnym życiem, może wpłynąć na jakość naszego życia. Los naszej planety. Los nas wszystkich. Mam nadzieję, że każdy z Państwa, czytając zawarte w niniejszej książce rozmowy, odnajdzie cząstkę swoich problemów związanych z samotnością w wypowiedziach tych fantastycznych osób, które zgodziły się udzielić nam wywiadu.

Jakub B. Bączek jest trenerem mentalnym, motywacyjnym i biznesowym. Jego firma nosi nazwę JBBTeam, a jej klientami są sportowcy, aktorzy, mówcy, biznesmeni i prezesi, ale też młodzi przedsiębiorcy, psychologowie i managerowie. Jest autorem lub współautorem ponad dwudziestu książek. Na łamach publikacji napisał on:

Szacuje się, że nawet 20% z nas odczuwa samotność. Wielokrotnie jednak skazujemy się na nią sami… Dlaczego tak często boimy się bliskości z drugim człowiekiem? Obawiamy się odrzucenia, a może bycie samotnym jest mniej wymagające emocjonalnie? Może boimy się odsłonięcia przed drugim człowiekiem, aby nie czuć się bezbronnymi? A może uważamy, że nasze sprawy są zbyt błahe? Boimy się ośmieszenia? Lub też nie chce nam się słuchać o problemach drugiej strony, bo sami mamy ich wiele? Zajęcie się własną samotnością w praktyce jest trudne. Oznaczałoby to bowiem przyjęcie do wiadomości, że nas również ten problem dotyczy… Porozmawiajmy więc odważnie o samotności. Może tak powinien wyglądać pierwszy krok?

Wyżej wspomniałem, że można być samotnym w tłumie. Bowiem samotność to nie brak ludzi wokół, ale nieumiejętność bycia z samym sobą. Zatem każdy z nas powinien ułożyć sobie życie z samym sobą, a w drugiej kolejności z innym ludźmi. Są na to różne sposoby, ale nie będę ich przytaczać: uważny Czytelnik wyciągnie z tych rozmów wiele interesujących i przydatnych wniosków. Choćby z tego względu warto sięgnąć po książkę Tacy sami. Szczerze o samotności.

• Jolanta Kwaśniewska, Jakub B. Bączek,  Tacy sami. Szczerze o samotności
• Redakcja: Paulina Piziorska
• Korekta: Marysia Biernaciak-Kałamarz
• Współpraca: Anna Jankowska-Drabik, Artur Stefaniak
• Projekt okładki, projekt typograficzny, skład: Barbara Wrzos / Graphito
• Wydawca: JBB International, Warszawa 2023
• ISBN 978-83-967382-1-9
• Książka jest częścią ogólnopolskiego programu Fundacji Jolanty Kwaśniewskiej „Porozumienie bez barier” pod nazwą „Oswajanie Starości”.

Nieco inaczej, bo w zbeletryzowanej formie, o wyżej wspomnianym problemie opowiada książka Dźwięki samotności, której autorką jest M. E. Kulesza.

Jej bohaterką jest Marlena Chaosek – młoda kobieta, która próbuje uwolnić się od przeszłości, pijanego ojca, wrzasków i ciągłych awantur matki. Ostre rysy twarzy pijanego ojca i wściekłe wrzaski matki towarzyszyły jej przez całe dzieciństwo. Teraz, jako dorosła kobieta, próbuje podczas psychoterapii uporać się z dręczącymi ją traumami. Jednak uwolnienie się od toksycznej relacji z rodzicami okazuje się dużo trudniejsze, niż myślała – ciągle jest na każde ich zawołanie, choć mieszka z dala od domu.

Pewnego dnia staje przed swoją życiową szansą: w zastępstwie za kolegę ma poprowadzić wywiad z prezydentem. Stan euforycznego pobudzenia, jaki niespodziewanie ją ogarnia, sprawia, że program zmienia się w tragikomedię, a ogólnopolską prasę obiegają jej dwuznaczne zdjęcia z prezydentem podczas gry w… Twistera. Od tej pory życiem Marleny zaczyna targać emocjonalny huragan, któremu towarzyszą wychodzące na jaw bolesne rodzinne tajemnice. Czy uda się jej wyjść z niego cało?

W swoim debiucie literackim M. E. Kulesza podjęła niezwykle trudny temat: jak dorastanie i życie w rodzinie z problemem alkoholowym wpływa na dorosłe życie? Tym bardziej, że przeszłość idzie za bohaterką krok w krok. Odzywa się ona nawet wtedy, gdy Marlena spotyka faceta, który jest nią mocno zainteresowany i stwierdza:

… życie jest równie tragiczne, jak zabawne.

Podczas czytania książki zauważyłem ciekawy zabieg redakcyjny autorki. O ile przez większość stron narratorką jest Marlena, o tyle po zawarciu znajomości z Piotrem, on też występuje w tej roli. Jaki stąd wniosek? Warto rozmawiać, warto słuchać. Nawet wówczas, gdy szarpią nami emocje. Może wówczas zauważymy, ile osób wokół nas, w dorosłym życiu, dźwiga podobną traumę z dzieciństwa? Może po lekturze Dźwięków samotności spróbujemy – nie siląc się na udawanie psychoterapeutów – porozmawiać z nimi?

• M. E. Kulesza, Dźwięki samotności
• Redakcja: Anna i Paweł Pomiankowie | językowedylematy.pl
• Korekta: Anna Jakubek
• Okładka: Paulina Radomska-Skierkowska
• Skład: Katarzyna Dambiec
• Wydawca: Wydawnictwo Novae Res, Gdynia 2023
• Wydawnictwo Novae Res należy do grupy wydawniczej Zaczytani.
• ISBN 978-83-8313-575-5